Retrograde

In de vorige ronde (zie https://deschevetoren.blogspot.com/2024/03/intern-en-extern.html) kwam een heel bijzondere stelling voor in de partij tussen Gerard en Wim. Die stelling was ongeveer:

 

Het bijzondere aan de stelling is dat de witte toren van a1 op g2 staat. Dit doet een beetje denken aan een retrograde schaakprobleem. Bij een retrograde schaakprobleem gaat het over legale zetten. Bij bovenstaande stelling zou de opdracht kunnen zijn: "Verzin een partij waarin de volgende stelling ontstaat na 20 zetten". Probleem is dan om de witte toren van a1 op g2 te krijgen en de zetten hoeven niet per se de beste zetten te zijn. Een leuke site voor dit soort problemen is https://www.janko.at/Retros/index.htm

De analyse van Kees over de partij van Gerard en Wim had het over zetdwang. De partij aan zet moest de pion loslaten en verloor de partij. In veel eindspelen is het cruciaal welke speler aan zet is. De ultieme retrograde puzzel is dan ook:

De opdracht bij deze puzzel is, "wie is aan zet?".

Voor het oplossen van de puzzel zijn de schaak regels nodig (https://www.fide.com/FIDE/handbook/LawsOfChess.pdf) 

Om niet te snel een tip te geven over hoe de puzzel opgelost kan worden: de definitie van een paard zet is bijzonder in de fide regels. (3.6) Een paard mag naar een van de velden dat het dichtstbijzijnd is van het veld waar het staat, maar dat niet op dezelfde rij, lijn of diagonaal is.

De oplossing van de puzzel heeft te maken met regel 9.6. Zodra het onmogelijk is om schaakmat te bereiken door legale zetten, dan is de partij onmiddellijk remise.
 

Intern en extern

Het eerste team kwam alleen aan kop door een benauwde 4,5-3,5 zege op Botwinnik 2, terwijl concurtent Belgisch Park verrassend verloor. Held van de avond was Stefan, die in mindere stelling het beslissende punt binnen bracht. Daarvoor hadden Rudi  en Jeroen de partijen op gelijke hoogte gebracht, nadat Botwinnik op voorsprong was gekomen door geknoei van Sascha en Kees. Met nog slechts 1 wedstrijd voor de boeg ligt het kampioenschap voor het grijpen.

In de interne competitie bereikten Gerard en Wim na vele verwikkelingen een leerzaam pionnen eindspel.

Soms vereist zo'n eindspel ingewikkeld telwerk, maar vaak is dat niet nodig, omdat tempodwang een beslissende rol speelt. Het is dan belangrijk om een aantal loze pionzetten achter de hand te houden. Het eenvoudigste voorbeeld van tempodwang komt voor in  de stelling:

De speler aan zet verliest, omdat hij de dekking van zijn pion moet opgeven; bijv. met wit aan zet 1. Kb4 Kxd4, 2. Kb3 Kd3, 3. Kb2 Ke2 en de pion loopt ongehinderd naar dame.

In boven genoemde partij staat zwart (aan zet) gewonnen, want hij heeft de extra zet h7-h6, terwijl wit zo'n zet ontbeert. Zwart wint daardoor eenvoudig met 51. ... Kg7-f6 (of Kh6), 52. Kf1-f2 Kf6-g5, 53. Kf2-f3 h7-h6 en wit verliest zijn g-pion en daarmee de partij.

Zwart verspeelde zijn tempozet echter met 51. .. h7-h6?? en nu wint wit na 52. Kf1-f2 Kg7-f6, 53 Kf2-g2! (niet Kf3?) Kf6-g5, 54. Kg2-f3 en zwart verliest zijn f-pion. In de partij speelde zwart daarom 53. ... Kf6-e5, maar na  54. Kg2-f3 Ke5-d4, 55. Kf3xf4 is hij ook verloren: na 56. g4-g5 promoveert wit's h-pion snel.

Ronde 24e interne competitie

In de 24e ronde van de interne competitie werd duidelijk dat de strijd om het clubkampioenschap ook dit jaar tussen Rudi en Stefan zal gaan. Doordat de  concurrenten punten verspeelden, vergrootten zij hun voorsprong; Rudi door een zwaar bevochten overwinning tegen Rob, terwijl Stefan het punt al snel cadeau kreeg toen Gerard zich vergaloppeerde.

Er volgde een vreemde combinatie: 11. ... Pf6-d5, 12. Pc3xd5 Lb4xd2+, 13 . Ke1xd2 Pc6xd4?? Kennelijk dacht zwart dat de dame moest wijken, en overzag daarbij de mooie vork 14. Pd5xc7+ en na 14. ... Ke8-e7, 15 Df3xa8 Dd8xa8, 16 Pc7xa8 Th8xa8 merkte zwart na enig tellen dat hij een toren achterstond.

Richard behaalde zijn eerste zege door een snel mat tegen Mirek. Donderdag 14 maart speelt het 1e team in de uitwedstrijd tegen Botwinnik 2 om zijn kansen op de titel te behouden.

Scheve Toren 1 - Haeghe Ooievaar 1

 

Het eerste team bereikte de gedeelde koppositie door een zwaar bevochten 5,5-2,5 zege op laagvlieger Haeghe Ooievaar. Aad speelde vlot remise, waarna Erik Jan en Sascha netjes het punt binnen brachten. Stefan verloor echter een bizarre partij en ook Rudi kon het niet bolwerken tegen veruit de sterkste tegenstander. In de spannende tijdnoodfase slaagden Dave, Jeroen en Kees er gelukkig in hun betere stellingen tot winst te voeren.
 

De meest spectaculaire partij speelde zich af in de interne competitie, en wel tussen Frank en Gerard.

Wit speelde 21. g2-g3 om de toren aan te vallen, die geen goed veld heeft. Dit werd na enig piekeren door Gerard fraai weerlegd met het verrassende 21. ... Pc6-b4. Verbijsterd sloeg wit het paard, 22. c3xb4, waarop Gerard de partij besliste met 22. ... Ta8-c8+, 23. Kc1-d2 (23. Kb1 Lxe4, 24. gxf4 Lxd3+, 25. Lxd3 Dxb4 is niet zo duidelijk) 23. ... De7xb4+, 24. Dd3-c3 (24. Ke3 verliest direct na Txe4+,  25. Dxe4 Dxe4+) Tc8xc3, 25. b2xc3 Db4-b2+ en zwart heeft groot voordeel. Merk op dat wit na 21. ... Pb4 had kunnen proberen stand te houden door 22. Dxd7+  Dxd7, 23. Txd7 Kxd7, 24 . gxf4 Lxe4, 25. cxb4)