Verslag grand prix.

Afgelopen zaterdag werd in ons clublokaal voor de jeugd een succesvolle Grand Prix gehouden met bijna 160 deelnemers. Vooral in de eerste groepen werden op hoog niveau spannende partijen gespeeld. Toch zagen we ook bij de topjeugd dat zij soms de beste voortzettingen misten, zoals de volgende fragmenten tonen.

Na 1 .. Pa2-c3+, 2 Kd1-c1 Te7-e1+, 3 Kc1-d2 ontstaat een mooi mat met 3 .. Te1-d1, waarbij de zwarte toren, het paard en pion d4 elk een vluchtveld op de e-lijn bestrijken. Speelt wit 2 Kd1-d2, dan leidt Te7-e2+, 3 Kd2-c1 Te2-c2+ ook tot mat. Zwart speelde echter 1 .. Kb3-c3, waarna het hem nog grote moeite kostte om de witte pion te veroveren zonder zijn pion of paard kwijt te raken.

De rechterhelft toont een bekende positie uit het pionnen eindspel. De zwarte koning kan de pionnen tegenhouden, maar niet veroveren als wit oplet. En aan de linkerkant is de zwarte loper gebonden aan de dekking van zijn pion. Wit kan dus eenvoudig remise houden door steeds Kb5 a6-b5 te spelen en zijn pionnen zo te spelen dat de zwarte koning ze niet kan veroveren.

Hier was 1 f3-f4 nodig, zodat op Kg6-h5 2 f4-f5 kan komen. De koning kan dan niet op h4 slaan, omdat dan 3 f5-f6 Ld8xf6, 4 Kb5xa5 met remise volgt. Evenzo volgt op 1 .. Kg6-f5, 2 h4-h5, Kf5xf4, 3 h5-h6 met remise. Het beste kan zwart 1 .. Kg6-g7 spelen in de hoop dat wit eem pion opspeelt, want dat verliest, bijv. 2 f4-f5 Kg7-f6, 3 h4-h5 Kf6xf5, 4 h5-h6 Kf5-g6 gevolgd door het slaan van de h-pion. (Merk op dat zwart zonder problemen zou hebben gewonnen met de pionnennnen op a3 en a4 en de loper op e8)

In de partij speelde wit echter onnadenkend 1 Kb5-a6 en verloor na 1 .. Kg6-h5, 2 f3-f4 Kh5xh4.

Een grappige stelling uit een partij waarin de kansen voortdurend wisselden. Zwart had zojuist een toren op h6 geslagen, maar werd nu verrast door een eeuwig schaak gevend paard: 1 Pf8-g6+ Kh8-h7, 2 Pg6-f8+ Kh7-h8, 3 Pf8-g6+ Het beste was nu om in remise te berusten, maar zwart verkoos het pionnen eindspel door zijn dame te geven, 3 .. Dh6xg6, 4 Kf7xg6 Kh8-g8, 5 Kg6-f6 Kg8-f8, 6 Kf6-e6 Kf8-e8. Ondanks zijn pion minder heeft wit de beste kansen door zijn actieve koning. Na vele verwikkelingen bleek dit echter niet voldoende, want de partij eindigde in pat (Wit: Kb6, b7, Zwart Kb8). 

 

-- Kees Dekker. 

Algemeen verslag met links naar de HSB staat hier

Voor meer pat motieven tijdens de grand prix zie hier

Algemene informatie over de Scheve Toren staat hier

 

 

Jeugd grand prix toernooi

Afgelopen zaterdag organiseerde de Scheve Toren een grand prix wedstrijd voor de jeugd. 160 jeugdschakers hadden zich hiervoor aangemeld. Al deze jeugdspelers werden verdeeld in een ochtend en een middag sessie. Met 80 jeugdspelers, met begeleiding, per sessie was het gezellig druk. Het geluidsniveau van 80 overenthousiaste kinderen viel mee. In de middag probeerde het inbraak alarm hier verandering in te brengen, maar ook dit probleem werd opgelost. De HSB wist verder te vertellen dat de vorige grand prix in Pijnacker in 1999 was georganiseerd. De vorige eeuw werd er fijntjes aan toegevoegd. Misschien kan de Scheve Toren er een traditie van maken om om de 25 jaar een grand prix te organiseren.

Zo'n 15 jaar geleden (Note to self: au!) was ik tafelleider tijdens een grand prix toen het volgende gebeurde:

De witspeler speelde hier heel sterk 1. f7-f8. Met het verzetten van de pion van f7 naar f8 is de zet nog niet afgelopen. De zwart speler zag zijn laatste kans hier, als de pion promoveert naar een dame, dan is het pat en remise. De wit speler zag dit ook en wilde een toren pakken, waarna het mat in 1 is. Zwart had tijdens de partij alle witte stukken geslagen en deze stonden dan ook allemaal aan zijn kant van de tafel. De wit speler klom op zijn stoel (kleine spelers, grote tafels!) om aan de andere kant van de tafel een stuk te kunnen pakken. De zwart speler had snel de witte dame gepakt. Wat volgde was een soort schaak-trefbal. De zwart speler probeerde de witte dame in de handen van de wit speler te duwen. De wit speler probeerde de dame te ontwijken en een toren te pakken. Uiteindelijk riep de zwart speler de beroemde woorden: aanraken is zetten!

Met dit in het achterhoofd kwam ik toch licht zenuwachtig als tafelleider opdraven. Alles verliep eigenlijk heel soepel.In een lagere groep was er nog wel een soortgelijke situatie:

Wit staat hier natuurlijk gewonnen, het is zelfs mat in 1. Alleen zag de witspeler dit niet en zo'n 20 zetten lang schommelde de stelling tussen mat in 1 en mat in 2. Omdat in de lagere groepen zonder klok gespeeld word, moet een partij dan gestopt worden. De tafelleider moet dan arbitreren en de uitslag vaststellen. Wat moet je in deze situatie besluiten. Winst voor wit, de stelling is namelijk totaal gewonnen. Of toch remise, omdat het wit niet lukt om mat te zetten? Gelukkig kwam wit hier zelf met een hele elegante oplossing voor dit probleem en speelde: 1. De7-g6 pat! Remise dus.

Op de hogere borden kunnen de spelers al wel mat zetten. Ook hier moet er soms gearbitreerd worden. In de volgende stelling probeerde zwart wel erg lang door te spelen:

Bij een rapid mag je een tegenstander niet vlaggen (op tijd winnen) door eindeloos door te spelen. Toren tegen toren is remise, maar soms kunnen er nog ongelukken gebeuren waardoor een partij gewonnen word. Hier kon wit eindelijk remise forceren door 1. Th5-g5. De torens moeten nu geruild worden. Zwart dacht lang na en speelde verrassend 1. ... Kg8-h8. Hierop volgt 2. Tg5xg7 pat. In dit soort gevallen denk ik dat schaken eigenlijk een jury sport zou moeten worden. De uitslag zou in dit geval 0,4 - 0,6 zijn in plaats van remise. Remise in stijl.

Toevallig zag ik laatst een schaakprobleem wat geïnspireerd is door jeugd grand prix toernooien:

Wit dreigt hier op allerlei manieren mat te zetten. Th3-h8, c7-c8T en Th3-h4-a4 zijn allemaal mat. Na e2xf3 staat zwart echter pat! Dit fenomeen heet een dolle toren, zwart probeert zijn toren weg te geven, zodat het pat word. Bijvoorbeeld: 1. Ka3-a2? Tf3-a3+! 2. Ka2-b1 Ta3-a1+! 3. Kb1xa1 pat.

Oplossing:

1. e2-e3 Tf3xe3+ 2. c2-c3 Te3xc3+ (Door pionnen weg te geven kan wit rondjes gaan lopen) 3. Ka3-a2 Tc3-a3+ 4. Ka2-b1 Ta3-a1+ 5. Kb1-c2 Ta1-c1+ 6. Kc2-d3 Tc1-c3+ 7. Kd3-e2 Tc3-e3+ 8. Ke2-f1 Te3-e1+ 9. Kf1-g2 Te1-g1+ (Leuk rondje, maar waarom?) 10. Kg2-f3 Tg1xg3+ (Aha, de g-pion moest geslagen worden) 11. Kf3-e2 Tg3-e3+ 12. Ke2-d1 Te3-e1+ 13. Kd1-c2 Te1-c1+ 14. Kc2-b3 Tc1-c3+ 15. Kb3-a2 Tc3-a3+ 16. Th3xa3 mat

Algemeen verslag met links naar de HSB staat hier

Meer voorbeelden van de top borden staan hier

Algemene informatie over de Scheve Toren staat hier

Oplossing nieuwjaars probleem

 

 

De kale koning

Een koning die door de eigen stukken in de steek wordt gelaten is vaak een gewillig doelwit voor een een overmacht aan vijanden die aan de poort staan te rammelen. Dit zien we in het probleem van vorige week:

 

Op het eerste gezicht valt het hier wel mee, maar bij nadere beschouwing kunnen het witte paard, de lopers en de torens nauwelijks bijdragen aan de verdediging. De oplossing is hier 16. ... Db6-a6! Dit lokt de portier van zijn post.

De dame kan niet geslagen worden, want dan komt het paard binnen, 17. Lc4xa6 Pb4-a2+ mat en als de portier wijkt met 17. Lc4-b3 komt de voordeur open na 17. ... c5-c4 en er dreigt 18 .. c4xb3+. 

Ook 17. Lh6xg7 biedt na Da6xc4+, 18. Lg7-c3 Pb4-a2+ mat of 18 Dd2-c3 Pb4-a2+ met damewinst geen soelaas. 

Dekken van de loper met 17. b2-b3 is meteen fataal door 17. ... Da6xa3+ en mat op de volgende zet. 

Door de ongelukkige opstelling van zijn stukken kon wit de loper alleen dekken met 18. Dd2-e2, waarna zwart met 18. ... Lg7xh6+, 19. Pf3-g5 Pb4-d3+, 20. Lc4xd3 Le4xd3, 21. Td1xd3 Tc8-e8, 22. De2-f3 f7-f6 door de penning een stuk voorkwam. 

Als wit in plaats van 16. Lf4-h6 het zwart paard geslagen had, loopt het na 16. a3xb4 c5xb4, 17. b2-b3 Db6-a6 nog sneller mis. Er dreigt mat door 18. ... Da6-a1 en het maken van een vluchtveld helpt niet: op 18. Dd2-e2 volgt Da6-a1+, 19. Kc1-d2 Da1-c3+ mat en op 18. Dd2xb4, Dd2-e1 of Dd2-e3 volgt 18. ... Da6-a2 en mat op b2, c2 of (na 19 Td2) b1 is niet te verhinderen.

In de interne verloor Stefan verrassend van Agus, waardoor Erik Jan steviger aan kop kwam. Vrijdag wordt de 13e ronde gespeeld.

 

Algemene informatie over de Scheve Toren staat hier

Nieuw jaars probleem

 

Allereerst de oplossing van de nieuwjaarsopgave uit de vorige rubriek.

 

 

Zwart speelt verrassend 1. ... e3-e2, wat direct wint, want het tegenhouden van de pion met 2. Tf4-e4 helpt niet wegens 2. .. e2-e1D, 3. Te4xe1 Lb6-a5+ en zwart wint de toren en na 2. Kc3-d2 komt Lb6-e3+ en zwart wint eveneens de toren of haalt dame.

Om nog meer inspiratie op te doen voor het nieuwe schaakjaar weer een probleempje met een verrassende sleutel zet:

 

Wit had juist 16. Lf4-h6 gespeeld, waarna zwart snel wint. De liefhebber mag ook nagaan waarom 16 a3xb4 geen goed alternatief is.

Vrijdag 8 januari wordt de interne competitie weer hervat in het Denksporthuis

 

Algemene informatie over de Scheve Toren staat hier